Anne ve babalar için çocuklarının gelişimini takip ederken önemli olan bazı dönüm noktaları vardır. Bunlardan en popüler olanlarının arasında ilk diş çıkarma ve ilk süt dişi düşürme zamanları sayılabilir. Bu zamanlamalar her çocuk için farklılıklar gösterebilse de yapılan araştırmalarla aşağıdaki listede görebileceğiniz ortalama dönemler hesaplanmıştır.
Diş adı ve pozisyonu | Sürme zamanı | Düşme zamanı |
Alt orta kesici dişler | 6 ila 10 aylık | 6 ila 7 yaş |
Üst orta kesici dişler | 8 ila 12 aylık | 6 ila 7 yaş |
Üst yan kesici dişler | 9 ila 13 aylık | 7 ila 8 yaş |
Alt yan kesici dişler | 10 ila 16 aylık | 7 ila 8 yaş |
Üst birinci azı dişleri | 13 ila 19 aylık | 9 ila 11 yaş |
Alt birinci azı dişleri | 14 ila 18 aylık | 9 ila 11 yaş |
Üst köpekler | 16 ila 22 aylık | 10 ila 12 yaş |
Alt köpek dişleri | 17 ila 23 aylık | 9 ila 12 yaş |
Alt ikinci azı dişleri | 23 ila 31 aylık | 10 ila 12 yaş |
Üst ikinci azı dişleri | 25 ila 33 aylık | 10 ila 12 yaş |
Bebeklerde ilk süt dişi sürme zamanı yaklaşık 6 ay civarında başlar. 3 yaşa kadar toplamda 20 adet süt dişi ağızda tamamlanmış olur. Çocukların büyük çoğunluğu ortalama 6 yaşında iken diş perisi ile tanışırlar ? Süt dişlerinin yerlerini kalıcı dişlere bıraktığı karışık dişlenme dediğimiz dönem 6 yaş ile 12 yaş aralığı boyunca sürer.
Peki süt dişleri neden dökülüyor? Bu süt dişlerinin yer tutucu görevi görerek çenede gelecekteki kalıcı dişler için yer açtığı bilinmektedir. Çoğu çocuk için süt dişleri 6 yaş civarında düşmeye başlar. Elbette tüm dişler aynı anda düşmez! Daimî diş sürmeye hazır olduğunda, süt dişinin kökü tamamen yok olana kadar erimeye başlar. Bu noktada diş sallanmaktadır ve sadece çevresindeki diş eti dokusu tarafından yerinde tutulmaktadır.
Çoğu insanın süt dişlerini çıkma sırasına göre kaybettiğini öğrenince şaşırabilirsiniz. Bu nedenle, alt orta kesici dişler yaklaşık 6 aylıkken ilk çıkan dişler olduğundan, aynı zamanda çocuğunuzun 6-7 yaşlarındayken ilk sallanan ve kalıcı dişlerine yer açan ilk dişlerdir.
Alt orta kesici dişlerden sonra üst orta kesici dişler ortaya çıkar ve hepimiz yetişkinlerde görmeyi beklediğimiz daha büyük üst orta kesici dişlere yer açar.
Bazı çocuklar için diş kaybetmek, özellikle diş perisi gibi eğlenceli kavramları tanıtıyorsanız heyecan verici bir zaman olabilir. Diğerleri için, kalıcı olduğunu düşündükleri bir şey (dişleri) ağızlarından yeni çıktığı için biraz üzücü olabilir!
Aynı şekilde, çocukların dişlerini kaybettiklerinde biraz ağrı veya rahatsızlık hissetmeleri de nadir değildir. Diş çekildikten sonra:
SÜRME KİSTİ NEDİR? – ÇOCUK DİŞ HEKİMİ ADANA
Orta kesici dişler döküldükten sonra bir sonraki süt dişleri çocuğunuzun yan kesici dişleri olacaktır. Genellikle, önce üst yan kesici dişler sallanır. Bu genellikle 7-8 yaşları arasında olur. Bu noktada çocuğunuz diş kaybetme deneyimine daha aşina olmalıdır. İdeal olarak, yan kesici dişlerden önce zaten dört diş kaybetmiş olacakları için bu artık korkutucu bir deneyim olmamalıdır.
Çocuğunuzun dişlerinin ilk çıktığı zamana kıyasla, onları kaybetmek ebeveynler için çok daha kolay bir süreç olabilir. Diş çıkarma genel olarak rahatsız edici olsa da gelen azı dişleri özellikle bebekler ve küçük çocuklar için ağrılı olabilir.
Buna karşılık, süt azı dişleri (birinci azı dişleri olarak da bilinir) düştüklerinde veya kalıcı azı dişleri ile değiştirildiğinde genellikle ağrılı olmazlar. Bu süt birinci azı dişleri genellikle 9-11 yaşları arasında dökülür.
Kaybedilecek son süt dişleri köpek dişleri ve süt ikinci azı dişleridir. Köpek dişleri genellikle 9 ila 12 yaşları arasında kaybolurken, süt ikinci azı dişleri çocuğunuzun kaybedeceği son süt dişleridir. Bu son diş setleri genellikle 10 ila 12 yaşları arasında dökülür.
Çocuğunuz büyüdükçe, çeneleri de daha büyük kalıcı dişlere uyum sağlamak için büyür. Çocuğunuz 13 yaşına geldiğinde, tam bir kalıcı diş setine sahip olmalıdır.
Çocuğunuz ergenlik yıllarının sonlarına ulaştığında, yirmilik dişleri (üçüncü azı dişleri) çıkabilir. Herkesin yirmilik dişlerinin çıkmadığını öğrenmek sizi şaşırtabilir. Bazıları tam dört yirmilik diş yerine sadece birkaç tane alır ve herkesin onları çıkarmaya ihtiyacı yoktur.
Bu son azı dişleri, yalnızca daha olgun olduğunuzda ve daha fazla yaşam deneyimine sahip olduğunuz için biraz bilgi edindiğinizde bu dişleri alacağınıza dair folklor inancından dolayı yirmi yaş dişleri olarak adlandırılır.
Burada paylaşılan zaman çizelgesi sadece genel bir kılavuzdur. Çocuğunuzun dişleri yavaş çıkıyorsa, süt dişlerini kaybetmenin de biraz daha uzun sürebileceğini beklemelisiniz. Bununla birlikte, çocuğunuz dişlerindeki dönüm noktalarını bir yıl kadar kaçırdıysa (Çıkma veya düşme), çocuğunuzun diş hekimi ile konuşun.
Çocuğunuzun ağzında ne olup bittiğine (veya olmadığına) bakılmaksızın, ilk doğum gününe kadar bir randevu almalısınız. İlk ziyaretten sonra çocuğunuz 6 ayda bir diş hekimini ziyaret etmelidir.
Herkes diş perisini çocuğuna tanıtmaz, ancak bu, önemli bir dönüm noktasını eğlenceli hale getirmenin bir yoludur. Diş perisinin ne kadar bırakması gerektiğini merak edebilirsiniz. Cevap… değişir. Bazı ebeveynler birkaç lira ile beklentileri basit tutmayı tercih ederken, diğerleri büyük hediyeler verebilir.
Çocuklar dişlerini kaybedecekler. En önemli şey, çocuğunuza süt dişleri çıktıktan ve kaybedildikten çok sonra kalıcı dişlerinin sağlıklı bir şekilde olması için uygun diş hijyenini nasıl koruyacağını öğretmenizdir.